(30) Tháng Bảy - Lời cho Em

  

Một ngày, tôi đọc trong blog bạn bài thơ viết về một cô gái - liệt sĩ, hi sinh giữa tuổi thanh xuân, khi tiếng yêu chưa kịp nói, lời hẹn chưa kịp trao, khi chiếc vòng cườm kết bằng hoa sữa trắng tinh của trò chơi trẻ con sẽ không bao giờ được làm chiếc vòng hoa cưới cho em. Bài thơ không chỉ là những cảm xúc về cô em chồng chưa biết mặt nhưng vẫn luôn hiện diện trong nỗi nhớ thương khôn nguôi của người thân mà còn là nỗi đồng cảm xót xa rất phụ nữ về một nét thanh tân đã mãi mãi dừng lại…

Rồi một ngày, tôi nhận được từ bạn, thêm một bài thơ nữa. Bài thơ đã khiến tôi nghẹn ứ đến gần như không thở được bởi hàng chuỗi kỉ niệm ấm lòng và đau đáu của Hồn Oan – Hoàng Kim Âu, người thơ Văn Khoa xưa với cô em gái duy nhất của mình. Sau bao nhiêu năm, chuyện của gia đình, của em gái vẫn đậm tươi như tình cốt nhục, vẫn bền chặt như sợi dây nối liền quá khứ với hiện tại trong anh, và có lẽ, trong mỗi chúng ta.

Giữa những ngày tháng Bảy này, Người Văn Khoa xin trân trọng giới thiệu với thân hữu gần xa chùm thơ tưởng nhớ Liệt sĩ Nguyễn Kim Âu ,

Và, như bạn, ta vẫn tự nhắc mình:

“…Điều khó quên nhiều khi rất nhỏ

Lại dắt ta đi cả cuộc đời”

EM GÁI

Tôi đâu biết mặt em
Chỉ nghe qua lời kể
Em dịu dàng nhưng bướng bỉnh
Khi đánh giặc, em gan lì, dũng cảm
Về với mẹ già, em vẫn bé thơ
Cùng các anh, em nũng nịu đòi quà
Em xin ba má cho vào du kích
Ba lặng thinh, trầm ngâm khói thuốc
Má khóc, thương em còn khờ dại
Trốn mẹ cha, em vào trận
Hiên ngang như bao bạn bè khác
Công tác ngang qua nhà
Em chẳng ghé vào thăm
Sợ không lau nổi nước mắt mẹ già
Sợ phải ngồi lâu bên gốc sữa
Em cứ lặng thầm trong nỗi nhớ
Nhớ dòng sông tuổi nhỏ
Với biết bao lần ngụp lặn
Nhớ "vòng cườm hoa sữa" trắng xinh
Ai đó đã tặng cho
Nhớ bánh xèo, vừa ăn, vừa thổi
Nỗi nhớ trong em, càng lắc, càng đầy

Rồi một chiều mưa dầm
Em cùng đồng đội
Vĩnh viễn nằm lại đất quê hương
Thanh thản, nhẹ nhàng như tuổi em mười tám
Chỉ tiếc chưa kịp ôm hôn má
Thôi hết vòi vĩnh cùng các anh
Má đâu hay em không về nữa
Ban bè ngần ngại, chẳng báo tin
Ba má mỏi mòn trông ngóng
Vẫn nghe tiếng em cười đâu đó
Ngày hòa bình, người ta trao cho má
Tấm bằng "Tổ quốc ghi công"
Các anh đi tìm em, khúc ruột cắt lìa
Một nắm xương tàn, chưa biết của ai
Má cũng nâng niu cùng kỷ vật
Chiếc khăn em thêu, còn vết máu
Máu của em hay máu từ tim mẹ?
Nuôi con thơ tháng ngày ròng rã
Giờ má chỉ còn một chút làm tin

Mỗi năm, tôi lại đến thăm em
Để tặng em một đóa hồng thắm đỏ
Tháng bảy mưa dầm sùi sụt
Nước mắt mẹ chảy hoài không dứt
Trong khói nhang thương nhớ
Tôi đã biết mặt em rồi, ơi, em gái!

Trần Đỗ Quyên

VÒNG CƯỜM HOA SỮA

 

Mỗi đời người thường có một dòng sông

Cho tràn vui sướng, vơi đau khổ

Dù buổi triều dâng hay lúc cạn ròng

Dòng sông chung thủy như người mẹ

Dù đời còn quặn những đường cong

Xoáy đau sông chịu, người tươi mát

Bực bội đưa đây, cả bụi đường !

Và dưới bóng râm cây vú sữa

Tôi thường lặng lẽ ngắm dòng sông

Để nghe kỷ niệm về thỏ thẻ

Chắt lọc hồn tôi ngả đục trong.

 

Làm sao quên được hỡi ngày xưa

Ngày xưa nghèo khổ của mẹ cha

Rõ ràng từng nét thời thơ ấu

Từ tuổi đánh vần đến tuổi đi xa.

                  

Nghèo chi nghèo lạ hỡi ngày xưa

Buổi học thập thò buổi chợ trưa

Tồng ngồng, áo mẹ còn mặc “khính”

Gióng gánh lòng thòng chuối với cau.

Quần đùi, chân mốc đứng chen hàng

Lấm lét sợ thầy giám thị sang

Cái roi mây ấy uy quyền lạ

Chẳng nói một lời, mắt cứ van.
Ôi ngày xưa ấy, ngày xưa ấy

Cả bảy anh em ngủ một giường

Có một cái mền trùm hết thảy

Đứa co, đứa kéo, ấm tựa nương !

Và em, em gái của anh ơi

Mặc tuổi hẹn hò, cứ giỡn thôi

Con gái gì mà như “gấu ngựa”

“Bà chằng” thí võ cả con trai

Vậy mà em vẫn chăm chỉ xỏ

Từng hoa sữa nhỏ kết vòng cườm

Vòng cườm hoa sữa quàng lên cổ

Bắt chước cô dâu “bữa cưới chồng”

Ưỡn eo giữ hai hàng “đực rựa”

Rồi cười, phá vỡ cả buổi trưa.

“Cái nghèo yên ấm” vỡ tan rồi

Cà làng bình định đến đen thui

Rồi bom, rồi pháo và… tiếng khóc

Một đêm mà bỗng hết tuổi thơ.

Không hẹn mà thành “nhà Việt cộng”

Con mắt thằng tề tròng trắng dã

Nay rình, mai rập mốt cười mơn

Nó rình, mình cũng rình lại nó

Nhưng mình hơn nó vì có má

Rồi má cũng thành “Việt cộng” luôn.

                                  

Ai có ngờ đâu buổi hòa bình

Trong nghìn giây động, anh chọn lấy

Một giây yên tĩnh để dành em.

Bờ sông thu ấy em nằm lại

Vòng cườm hoa sữa đứt làm đôi

Chẳng bao giờ nữa, cô dâu giả

Được đi bước thật giữa cuộc đời.

Bây giờ hồng tía nghìn hoa ấy

Vẫn sáng hồn tôi hoa sữa thôi

Điều khó quên nhiều khi rất nhỏ

Lại dắt ta đi cả cuộc đời

Hoàng Kim Âu

Hà Nội, 11-03-1983